Övgü beklentisi kişinin insanlardan
takdir beklemesinden ve onların hoşnutluğunu kazanmaya çalışmasından
kaynaklanır. Bu bakış açısına sahip olan insanlar sadece yaptıkları şeylerle
değil, yapmadıkları şeylerle de övünmeye kalkışırlar. Oysa ki insanın yapmadığı
bir şeyi yapmış gibi göstermeye çalışması ve bunu öne sürerek kendine bir pay
çıkarması, Allah'a karşı yalan söylemesi anlamına gelir. Çünkü Allah insanın
yaptıklarını da yapmadıklarını da en iyi şekilde bilendir. Allah'ın bildiği bir
şeyi insanların bilmemesinden istifade ederek bir övgü konusu haline getirmeye
çalışmak Kuran'da yerilen bir tavırdır. Bu kimseler o an için kazançlı gibi
görünseler de aslında büyük bir kayıp içerisine girerler. Çünkü Allah insanı
söylediği her sözden sorumlu tutacak ve hak ettiği karşılığı ahirette mutlaka
verecektir. Kuran'da bu kimselerin durumu şöyle açıklanmıştır:
Getirdikleriyle
sevinen ve yapmadıkları şeyler nedeniyle övülmekten hoşlananları (kazançlı)
sayma; onları azaptan kurtulmuş olarak sayma. Onlar için acı bir azap vardır.
(Al-i İmran Suresi, 188)
Bu tür davranışların altında,
insanın kendisinin yaptığını sandığı, gerçekte ise yalnızca Allah'ın dilemesi
ve yaratmasıyla gerçekleşen işlerden kendi nefsine pay çıkarmak ve bunlarla
nefsini yüceltmek gibi sapkın arayışlar yatar. Oysaki insan bir işi kendisi
yapsın ya da yapmasın, gerçekte o işi yaratan, sonsuz güç ve ilim sahibi olan
Allah'tır.
Hiçbir insanın kendisine ait
müstakil bir gücü yoktur. Herşey ve her olay Allah'ın izni ve dilemesi ile
gerçekleşir. Dolayısıyla kişinin müstakil olarak yapmaya güç yetiremeyeceği
birşeyden dolayı böbürlenmesi ve övünmesi gerçekte o şeyi yaratan Allah'ı
gereği gibi takdir edemediğini gösterir. Bu da insanın nefsine ilahlık vermesi
ve nefsini Allah'a ortak koşması anlamına gelir. Allah ayetlerinde Kendisine
şirk koşulmasının en büyük günah olduğunu ve vazgeçilmediği takdirde bu ahlakı
gösteren kimseleri bağışlamayacağını bildirmiştir. İşte bu nedenledir ki
Kuran'da, Rabbimizin sınırsız gücünü takdir etmek yerine kendisini övüp
yüceltmeye kalkışan kimseler acı bir azap ile müjdelenmiştir..
